مطاف عشق

طلبه ها دعا کنید که خدا دین را به دست شما زنده نگه دارد. (آیت الله جوادی آملی)

حوزه علمیه یکی از مراکز بزرگ دینی و علمی در کشور ما است. در این نوشتار هدف، بررسی آرمان ها و آرزوهای یک بانوی طلبه در بدو ورود به حوزه و در انتهای آن است. در بدو ورود طلبه جوان آرزوها و دغدغه های گوناگونی در زمینه های مختلف دارد. برخی اهداف علمی دارند و درصدد هستند تا مراتب علمی را به سرعت طی کنند و مانند بسیاری از علمای نابغه در سنین جوانی تمام مراحل و درجات علمی را طی کنند.
برخی از طلاب هم دغدغه های اخلاقی دارند، این دغدغه های اخلاقی در مقیاس فردی و برخی دیگر در بعد اجتماعی میباشند. عده ای از بانوان طلبه به دنبال سیر و سلوک اخلاقی و عرفان هستند و می­خواهند ه با یادگیری تعالیم و علوم دینی مراتب معنوی خود را بالاتر ببرند. در برخی نیز دغدغه های اجتماعی و اصلاح وضع جامعه، هدف و وظیفه ای مهم است.

به عبارتی آنها می­خواهند پس از یادگیری علوم دینی به تبلیغ احکام و معارف اسلامی در جامعه پرداخته و بتوانند گامی در جهت بهبود وضعیت دینی جامعه بردارند. طلبه های جوان درصددند تا بتوانند مشکلات دینی جامعه، از جمله اوضاع اسفناکی که در زمینه پوشش اسلامی بانوان و ناهنجاری های رفتاری که وجود دارد را تحت تاثیر قرار دهند، اما هیچ چیزی بالاتر از این نیست که هدف از طلبگی، سربازی امام زمان (عج) و خدمت به دین اسلام باشد. طلاب باید ادامه دهنده راه ائمه باشند و با اخلاص کامل، برتمام اغراض غلبه نموده و خادم کوچکی از خادمان درگاه الهی باشند.

حضرت آیه الله جوادی آملی در این زمینه می­فرمایند:
طلبه ها دعا کنید که خدا دین را به دست شما زنده نگه دارد.

این سخن نشان دهنده عظمت زیادی هست که می تواند در یک طلبه وجود داشته باشد. بنابراین تعیین هدف مقدس و تلاش برای رسیدن به آن هدف بسیار حائز اهمیت است.

تمامی اهدافی که در بالا ذکر شد اهداف آرمانی و مقدسی هستند و طلابی که به حوزه های علمیه خواهران وارد می شوند. همین دغدغه های دینی و مذهبی را دارا هستند و بسیاری از طلاب نیز پس از طی مدارج علمی توانستند خدمات ارزنده ای برای جامعه انجام دهند. اما باید خاطر نشان کرد که برخی از آنان به دلیلی نمی توانند به اهداف و آمالی که در بدو ورود به حوزه داشتند را برآورده سازند. عده ای ممکن است در همان سال های اول طلبگی حوزه را ترک کنند، برخی نیز قبل از آمدن به حوزه سنگینی مطالب درسی را پیش بینی نمی کردند. در نتیجه صرفا به انجام تکالیف محوله از سوی استاد بسنده می کنند. به عبارتی سیر و سلوک معنوی و همچنین تفحص علمی خود را فراموش می کنند. به طوری که طلبه ای که در بدو ورود به حوزه می خواست از نظر علمی از علامه طباطبایی نیز برتر باشد تا پایان دوره تحصیل حتی نمی تواند به فهم کامل یک جلد از تفسیر المیزان برسد.

عده ای دیگر از طلاب خواهر نیز به اقتضای سن و موقعیت خود ازدواج می کنند. پس از ازدواج نیز مشغله های زندگی معمولا مانع از ادامه فعالیت ها و تعقیب اهداف می گردد. نهایت تلاش و فعالیتی که اینگونه بانوان می توانند انجام دهند این است که در بعد خودسازی اقدام کرده و بتوانند در جلسات مذهبی سخنرانی و ذکر مصیبیتی انجام داده و ضمن انتقاد از وضعیت بد حجاب موجود در جامعه، حجاب و پوشش اسلامی را نیز تبلیغ نمایند. البته برخی هم به دلیل مشکلات مالی مجبور هستند که در مشاغلی غیرمرتبط با تحصیلات عالیه خود به کار مشغول شوند.

یکی از اهداف و عرصه های مهم فعالیت بانوان آموزش دیده حوزوی، فعالیت فرهنگی و افزایش حوزه اثر خود در میان بانوان است و این امر بسیار گسترده تر از فعالیت های مذهبی است، زیرا مخاطبان بیشتری دارد. اکثر طلاب جوان نیز به دنبال تاثیرگذاری در عرصه فرهنگی هستند اما جامعه، بهای لازم را به طلبه ها و فارغ التحصیلان خانم حوزوی نمی دهد. اگر عرصه فعالیت آن ها در جامعه باز بود تاثیرگذاری آن ها قطعا بیش از زمان فعلی بود.

نکته دیگری که باید ذکر گردد این است که روحانیون مرد در جامعه ما در مقایسه با روحانیون و طلاب زن با استقبال بیشتری رو به رو هستند. به ویژه در زمینه کاری این تفاوت بسیار احساس می شود، این امر سبب شده که این قشر از بانوان نتوانند از تعالیمی که در حوزه های علمیه دیده اند استفاده نمایند. متاسفانه عرصه فعالیت بانوان طلبه در جامعه بسیار محدود می باشد، به طوری که عرصه عمده حضور بانوان طلبه در جامعه همانطور که ذکر شد سخنرانی و مرثیه خوانی در جلسات مذهبی می‏باشد. بانوان طلبه درصدد هستند تا در این گونه مراسم، تکلیف دینی و مذهبی خود را انجام دهند. در فواید این گونه مراسم هیچ جای شکی نیست اما باید برنامه ریزی هایی انجام شود تا از حضور بانوان طلبه در عرصه های گوناگون تربیتی و فرهنگی و تعامل با بدنه زنان جامعه، بیشتر استفاده گردد.