مطاف عشق

حجّ از بارزترين تجلّيات تمدّن اسلامى مى‏باشد، بطوري كه خداوند مسجدالحرام را نشان ه‏ایى براى تحقّق اين تمدّن قرار داده است.

بدينوسيله اسلام اسوه، مثال و روشى براى بشريّت قرار داده كه او را به سعادت مى‏رساند، بدين خاطر هيچ‏كس نمى‏تواند بگويد كه ‏تشكيل چنين پيشرفت و تمدّن و فرهنگى بر روى زمين غير ممكن‏ مى‏ باشد. هنگامى كه پاى به مكّه معظّمه مى‏ نهيد، در هنگام طواف به ‏اطراف خود بنگريد، سياهان و سفيدان، ثروتمندان و فقرا، بزرگان‏ و كوچك ها، عرب و عجم… همه و همه بدون هيچ اختلاف و تمايزى ‏مشغول طواف به دور خانه خدا هستند.

بار ديگر اين منظره در عرفات، مشعرالحرام و منى تكرار مى‏شود، بطوري كه جمعيّت ميليونى مسلمانان با ملّيّت ها و رنگ هاى متفاوت را درحال اداى فرايض حجّ مشاهده خواهيد كرد.

حضرت امام حسين‏ عليه السلام در دعاى عرفه خود به اين تصوير مترقّى ‏اشاره مى‏ كنند و مى‏ فرمايند: “اى كسى كه به سوى او بلند است صداها با زبان هاى گوناگون.”

عليرغم اينكه اين تجمّع كه ملّيّت ها و زبان هاى گوناگون را در برمى‏گيرد، گوناگونى و تكثّر را به معناى واقعى ظاهر مى‏ سازد، اسلام ‏اين ملّت هاى گوناگون را به يك صورت و به يك شكل مى‏ خواهد حتّى‏ لباس هاى آنها را هم شكل و همسان مى‏ سازد، اسلام مى‏ خواهد تا همگان ‏همين جملات “لبّيك اللّهمّ لبّيك، لبّيك لا شريك لك لبّيك…” را بر زبان جارى سازند و جهت حركت همه به يك سو باشد.

اين مثال زنده و عينى انسان را به امكان تشكيل تمدّنى كه تمام مردم‏ را در زير يك پرچم جمع كند و در آن خبرى از اختلافات خونى، طبقاتى و قبيله‏ اى نباشد، مؤمن مى‏ سازد.